Mimar Sinan

Mimarlık tarihinin en büyük mimarlarından birisidir. Koca
Sinan olarak tanınan Mimar Sinan 1489’da Kayseri’nin Gesi
bucağının Ağırnas köyünde doğdu. Çocukluğu ve ilk gençliği II.
Beyazıt (1481–1512), gençliği I. Selim (1512–1520), olgunluğu
Kanunî (1520–1566), II. Selim (1566–1574) ve III. Murat (1574–
1595) dönemlerinde geçti ve 1588’de 99 yaşında öldü.
1512 yılında devşirme olarak alınan Mimar Sinan, İbrahim
Paşa Sarayı’nda dülgerlik eğitimi aldı ve ustaların yanında yapı
işlerinde çalıştı. 1514’te Yavuz ile İran seferine katıldı; 1516–17
tarihlerinde Mısır seferinde bulundu. 1520 yılında da Yeniçeri oldu.
Sinan, katıldığı her iki seferde de köprü kurmak, kale onarmak gibi
işlerde görev aldı.
1520 yılından sonra Yeniçeri sıfatına sahip olarak Kanuni ile seferlere katıldı. 1522’de
Rodos ve Belgrat, 1526 yılında Mohaç, 1535’te Korfu ve İran, 1537’de Balia ve 1538’de
Karaboğdan seferlerine katıldı. 1535 İran seferi Sinan için bir dönüm noktasıydı. Bu seferde
içlerine top yerleştirdiği kalyonlar, kalenin ele geçirilmesinde büyük yarar sağlamıştı. Bundan
dolayı kendisine Haseki unvanı verildi.
Karaboğdan seferinden sonra da seferlerde gösterdiği yararlılıktan dolayı önce mimarlığa,
1538’de de devletin ve sultanların bütün yapı ve inşaat işleri ve bayındırlığından sorumlu baş
mimarlığa getirildi. Bu görevle Mimar Sinan 84 cami, 52 mescit, 57 medrese, 7 darülkura (Kuran
okumayı ihtisas derecesinde öğreten okul), 22 türbe, 17 imaret, 3 sağlık yurdu, 7 su yolu, 8 köprü,
16 kervansaray, 33 saray, 6 mahzen, 32 hamam yaptı. Değişik kaynaklar bu büyük mimarın
300’den fazla yapıya imza attığını kaydetmektedir.
İlk önemli çalışması, 1538’de yaptığı İstanbul, Eyüp’te bulunan Ayaz Paşa Türbesi ve
1539’da yaptığı Haseki Camii’dir. İlk büyük çalışması ise kendisinin “çıraklık eserim” dediği ve
1543’te Kanuni Sultan Süleyman’ın 22 yaşında ölen oğlu Şehzade Mehmet’in anısına yaptırdığı
Şehzade Camii’dir (1548). Bundan altı yıl sonra tam altmış yaşındayken bu kez “kalfalık eserim”
dediği Süleymaniye’nin yapımına başladı. Sanatının zirvesine ulaştığı ve kendisinin “ustalık
eserim” dediği Edirne Selimiye Camii’ne ise 1569 yılında yani tam 80 yaşındayken başladı ve 86
yaşında tamamladı. Sinan, Selimiye’yi yapmadan önce burada uyguladığı planı önce 1560 yılında
İstanbul Tahtakale’de yaptığı Rüstem Paşa Camii’nde denemişti. Bir kubbe üstadı, toplu mekân
yaratıcısı Sinan, 1588’de İstanbul’da öldü. Süleymaniye Camii’nin yanında Şeyhül İslâm Kapısı
(Bab-ı Meşihat), Dökmecilere giden yolun birleştiği yerdeki türbede gömülüdür. Bu türbenin
kitabesinde yer alan “Geçti bu demde cihanda Pir-i Mimaran Sinân” ifadesi şair ve nakkaş Sâî
Mustafa tarafından yazılmıştır