Otomotiv Sözlüğü

Genel terimler ,Teknik terimler ve Donanım terimleri olarak üçe ayrılır.
Genel Forum - Otomotiv Sözlüğü
Genel Terimler

Sahip olduğunuz ya da satın almak istediğiniz yeni aracınızı daha iyi tanıyabilmek için size yardımcı olacak, otomobil dünyasında kullanılan genel terimler aşağıdaki şekildedir:

Gövde Terimleri

Cabriolet(Convertible): Prensip olarak sabit bir tavan bulunmayan ancak genellikle kumaş bir tenteye sahip araçlardır.

Arazi araçları (Offroad): Genellikle sağlam bir şasi iskeletine ve ortalamanın üzerinde yerden yüksekliğe sahiptirler.

SUV (Sport Utility Vehicles): Karayolunda ve arazide kullanıma uygun araçları simgeler. Ortak özellikleri dört tekerden çekiştir.

Geniş Hacimli Araçlar (Van): Geleneksel orta boy otomobillerle aynı uzunluktadır, ancak sekiz kişiye kadar yolcu taşıyabilir ve çoğunlukla yolcu ile yük alanlarını değiştirmek için çıkarılabilen koltuklara sahiptir.

Limousine: Uzatılmış iç mekanı ve altıya varan kapısı ile kapalı bir gövdedir. Böyle büyük otomobiller esas olarak resmi araçlar ve devlet işlerinde kullanılır.

Roadster: Açık iki koltuk, orjinal olarak devamlı yan camsız şekli ile meraklısı kişilerce spor otomobilin tek gerçek formu olarak kabul edilmektedir. İtalyan spor otomobil üreticileri, bu modeller için genellikle “barchetta” (“küçük bot”) deyimini kullanırlar.

Aerodinamik: Gaz halindeki maddelerin hareketini inceleyen bilimdir. Gövdeye uygulanan aerodinamik önlemlerle Cd değerini ve dolayısıyla aracın hava direncini (FL) değiştirmek mümkündür. Örneğin aracın ön kısmındaki yuvarlak geçişler, ön camın eğiminin az olması, bombeli bir tavan ve aracın altının düz olması daha uygun bir aerodinamizm sağlar. 1960 yılından bu yana Cd değeri yaklaflık %40 azaltılarak ortalama 0,30 değerine düşürülebilmiştir. Modern binek araçlarında Cd 0,25 ila 0,40 arasındadır.

Hava Direnci (FL): Aracı çevreleyen havanın yer değiştirmesi ve araç dış yüzeyine sürtünmesi dolayısıyla oluşur. Otomobilin hareket yönünün aksi yönünde etki eder ve araç hızına (v), aracın alın yüzeyine (A), hava direnci katsayısına (Cd) ve havanın yoğunluğuna (pL) bağlıdır. Hava direncinin hesaplanması için olan formül şöyledir: FL= v2 x A x Cd x 1/2pL

Yekpare Kaporta: Bu karoseri yapısı standart yapı biçimini oluşturur. Sözkonusu karoseri tipi çok noktalı kaynak tertibatları veya kaynak robotları ile birleştirilen sac profillerden oluşur. Üretilen araca gore flanş uzunluğu 120 ile 200 metre arasında değişen 5000 punta kaynak atılır. Kapı, ön çamurluk, motor kapağı ve bagaj kapağı gibi parçalar ise sonradan takılır. Sözkonusu harici parçalar için çelik yerine plastik kullanılabilir.

Çarpışma Testleri: Çok çeşitli çarpışma testleri vardır. Üreticiler, ancaközellikle ulusal hükümet kuruluşları (örneğin; ABD’de: NHTSA ve Avrupa’da: AB) ve önde gelen otomobil dernekleri (Alman ADAC gibi), şimdiye kadar elverişli uluslararası standartlar konusunda mutabakata varamadılar. Ancak Avrupa Komisyonu’nun, bazı Avrupalı hükümetlerin, tüketici koruma derneklerinin ve aynı zamanda Otomobil Kulüpleri’nin baskısıyla Avrupa’da Euro NCAP (Avrupa Yeni Otomobil Deneme Programı) adı altında tek bir prosedür oluşturulmuştur.

CAE (Bilgisayar Destekli Mühendislik): Bu sistem, hem tasarım mühendisleri ve hem de teknik ressamların görevlerini çok daha kolay hale getirir. Herhangi bir gerçek malzeme hazırlanmadan veya işlenmeden önce, tasarım detayları ve gövde şekilleri ekrana getirilebilir ve istendiği şekilde değiştirilebilir.

Gövde Dayanıklılığı: Çok sayıda araç özelliğini etkileyen bir kalite kriteridir. Bir araç ne kadar sağlam şekillendirilmiş ise dışarıdan etkiyen statik ve dinamik kuvvetlere o kadar fazla direnç gösterir. Aracın ağırlığı, yükü ve aracın içinde bulunan kişiler, araca statik zorlama olarak etki eder.

Statik Sağlamlık: Sabit bir zorlamaya maruz bir aracın nasıl deforme olduğunu belirtir. Kapıların ve kapakların büyük yük altında da açılabilmesi için statik sağlamlık olabildiğince büyük olmalıdır. Statik sağlamlık, açı derecesi başına Newton-metre (Nm/°) cinsinden ölçülür. Newton-metre, moment birimidir.

Dinamik Sağlamlık: Saniyedeki titreşim sayısı, Hertz (Hz) cinsinden ölçülür ve gövdenin en düşük doğal frekansını belirtir. Aracın içindeki gürültü düzeyini azaltmak ve seyir konforunu arttırmak için geliştirmede hedef, bu doğal frekansı olabildiğince yüksek bir düzeyde tutmaktır. Dinamik zorlamalar, örneğin farklı yükseklikteki zeminlerin üzerinden geçerken, yön değiştirirken, fren yaparken veya hızlanma sırasında ortaya çıkar.

Çevre Terimleri

Oksijen Sensörü: Gaz geçirmeyen seramik gövdeden oluşur ve egzoz borusunda, katalizatörden önce yer alır. Atık oksijen oranını ve atık gaz bileşimini ölçer ve püskürtme sistemi üzerinden karışım oranını (Lambda=1’in anlamı: 15 birim hava, bir birim yakıt) ayarlar.

Katalizatör: Egzoz gazındaki zararlı maddelerin yaklaşık %90’ını CO2, N2 ve suya (H2O) dönüştürür.

Dizel Partikül Filtresi: Sağlığa zararlı kurum parçacıkları bir filtre tarafından tutulur.

Alkol: Benzinli motorlar için alternatif yakıt olarak kullanılmaktadır.

Metanol: Kömür, doğalgaz, ağır yağ vs. gibi bol miktarda bulunan ve karbon içeren hammaddelerden üretilebilir. Etanol, belli ülkelerde biyolojik kütlelerin (şeker kamışı, buğday) fermentasyonundan elde edilmektedir.

FCKW: Kloroflorohid rokarbonlar, plastik üretiminde köpürtücü madde olarak ve klima sisteminde soğutucu gazın içinde kullanılır. Tehlikeli FCKW otomobil yapımında hemen hemen hiç kullanılmamaktadır.

Su Bazlı Boyalar: Klorlu hidrokarbonlar ilave edilmeden uygulanabilir.

Çevresel Denge: Bir ürünün üretimi, kullanımı ve geri dönüşümündeki çevresel faktörleri içerir. Hem ürünlerin ekolojik karşılaştırılması, hem de ekolojik iyileştirme için ürünün ömrü boyunca ürünün ekolojik bilançoları yapılır.



Motor Terimleri

Benzinli Motor: Havayakıt karışımı silindirlerin dışında meydana gelir ve ayrı bir kaynak (buji) tarafından ateşlenir.

Dizel Motor: Yanma karışımını silindir içinde oluşturur, bu tip motorda yakıt-hava karışımı kendi kendini ateşleyecek kadar sıcaktır.

Pistonlu Motor: En kullanışlı tiptir. Pistonlar yukarıya ve aşağıya doğru hareket ettirilir. Silindirinde sağlanan faydalı iş, krank mili tarafından torka dönüştürülür.

Enerji Yoğunluğu: (Ölçüm birimi olarak kWs/kg ile), bir yakıt veya enerji kaynağının kendi ağırlığı ile bağlantılı olarak depolayabildiği potansiyel iş miktarıdır. Kurşunlu akü 35 Ws/kg’lik, sodyum-kükürt aküsü 85 Ws/kg’lik, çinko-hava aküsü 200 Ws/kg’lik ve bildiğimiz benzin 13.000 Ws/kg veya 13 kWs/kg’lik bir enerji yoğunluğuna sahiptir.

Ateşleme Aralığı: Derece olarak ölçülür. Herhangi bir silindirde biten ateşleme ile diğerinde başlayan ateşleme arasındaki süreyi bildirir.

Ölü noktalar: Pistonların hareketleri boyunca ulaştıkları en alt ve en üst konumlardır.

Sıkıştırma Oranı: Şu şekilde hesaplanır: Piston alt ölü noktada iken yukarıda kalan tüm silindir hacminin, üst ölü nokta iken üstündeki silindir hacmine bölünmesi. Modern benzinli motorlarda sıkıştırma oranı 11:1’ken, dizel motorlarda bu oran 24:1’dir.

Silindir Gömlekli Motor: Burda pistonlar, motor bloğu ile direkt olarak temas etmezler. Gömlekler gerektiğinde kolayca tek tek değiştirilebilirler. Islak ve kuru silindir gömlek tipleri vardır. Islak gömlekler, motor bloğu içinde soğutma suyu ile direkt temastadırlar, kuru gömlekler blokta delinmiş deliklere preslenerek geçirilirler.

Sürekli Eksantrik Mili Kumandası: Hem emme eksantrik milinin, hem de egzoz eksantrik milinin üzerine, motor control ünitesinin kumandasına gore eksantrik millerini ayarlayan ayarlayıcılar yerleştirilmiştir. Devir sayısına, motor yüküne ve motor sıcaklığına bağlı olarak control ünitesi, eksantrik mili ayarına sürekli olarak kumanda eder.

Yağ Pompası: Tüm işletme durumlarında asgari birı basıncı muhafaza edecek ve böylece motorun tüm önemli parçalarının yağlanmasını sağlayacak şekilde tasarlanmıştır.

Gaz Kelebeği: Emme manifold kesitini ve dolayısıyla hava akış hızını değiştirmek için açılır veya kapatılır. Bu, sürücünün motor devrini ve hızını control etme şeklidir.

Common- Rail Sistemi: Burada basınç oluşumu ve dizel enjeksiyonu ayrılmıştır. Ayrı duran bir pompa, silindirlere ait her bir enjektörle bağlantılı halde bulunan dağıtıcı hatta aynı seviyede basınç sağlar.

Beygir Gücü: Bir saniyede 75 kg’in bir metre yükseğe kaldırılmasıyla elde edilir. 1 beygir = (75 kg x 9.81 m/s2 x 1 m) / 1s = 735 W = 0.735 kW

Çekiş Sistemleri Terimleri

Motor: Aracın önünde uzunlamasına veya yatay aksın önünde veya arkasında bulunabilir. Kumanda edilen ön tekerleklerde çekiş biriminin ağırlığı sebebiyle, genellikle servo direksiyon gereklidir.

Sürekli Dört Teker Çekişi: Bir dağıtıcı diferansiyel yardımıyla ön ve arka aks devri eşitlenmelidir.

Sürücü Tarafından Devreye Sokulan Çekiş: Genellikle arazi araçlarında ve küçük otomobillerde yol tutuşuna yardımcı olmak amacıyla kullanılır. Çoğunlukla ön ve arka aks arasındaki devir eşitlenmesi için eleman kullanılmadığından, maliyeti daha düşüktür. Buna karşın kaygan zeminde güç aktarım (tahrik) sistemine aşırı yük getirmesi nedeniyle kullanımı sınırlıdır.

Aracın Sürüş Dinamik Konumu: Birçok kuvvet tarafından etkilenmektedir. Aracın uzunlamasına dinamiği örneğin sürüş ve sürtünme direncini, çekiş ve frenleme kuvvetini kapsar. Yanal dinamik ise örneğin virajlardaki merkezkaç kuvveti, ön veya arka aksın kayması olabilmektedir.

Haldex-Kavrama: Arka aks üzerinde bulunur. Yağ banyosunda hareket eden plakalı kavrama, giriş ve çıkış millerinin aynı devirde dönmemesi durumunda eksenel piston pompa sayesinde hidrolik olarak sıkışır.

Üniversal Mafsallar: Büyük dönme momentlerini aktarabilirler ve 15°’ye kadar birleşme açısına sahiptirler.

Kuru Mafsalların: Üretim maliyeti daha düşüktür, bakım gerektirmezler ve darbe emme elemanları olarak kullanılırlar. Birleşme açıları 5°’dir.

Tripod Mafsallar: (latince/yunanca “üç ayak” =Mafsalın Şekli) senkronize - kayabilen mafsallardır ve mafsallı miller ile aks millerinde kullanılır. 22°’ye kadar sapma açıları bulunur ve 30 mm’ye kadar eksenel uzamalara imkan tanır.

Kutu Mafsallar: Sapma açılarından (18°’ye kadar) bağımsız olarak akıcı bir hareket kabiliyetine sahiptir. 24 milimetreye kadar uzunluk değişikliklerini karşılayabilirler.

Küresel Mafsallar: 45°’ye kadar sapma açılarına sahiptir, ancak uzunluk değişikliklerini karşılayamazlar.

Vites Değiştirirken: Güç bağlantısı debriyaja basmak suretiyle kesintiye uğrar. Vites değiştirme işlemi sırasında dişliler farklı devirlerde döndüklerinden, senkronize edilirler, yani aynı devire getirilir.

Kademesiz Şanzıman: Daha hızlı, daha tutumlu ve daha konforlu sürüş sağlar. Daha hızlı, çünkü kimse bu kadar hızlı vites değiştiremez, daha tutumlu, çünkü tork konvertöre ihtiyaç yoktur ve daha konforlu, çünkü artık vites değiştirmek gerekmiyor.

Yürüyen Aksam Terimleri

ABS (Anti-lock Braking System): Kilitlenmeyen fren sistemi anlamına gelir. ABS fren durumunda her bir tekerleğin devir sayısındaki değişikliği bir kontrol ünitesi aracılığı ile denetleyen bir sistemdir. Dönüş sayısının ani düşmesi (örneğin kaygan zeminde fren yapma durumunda) ve tekerleğin kilitlenmesi durumunda kontrol ünitesi otomatik olarak fren basıncını düşürür. Tekerlek tekrar hızlanınca fren basıncını tekrar yükselterek tekerlek frenlenir.

ASR: Sistemi ön ve arka teker hız sensörlerinden gelen devir sayıları arasındaki farktan çekiş tekerleklerindeki patinajı (kaymayı) hesaplar. Tekerleklerden biri veya ikisi hızlanma esnasında patinaj yapma eğilimine girerse ASR sistemi tekerleklere aktarılan tork değerini azaltması için Enjeksiyon kontrol ünitesine sinyal göndererek, gaz kelebek motorunun kapatılması suretiyle motor freni uygular.

Mc Pherson Süspansiyon: Amortisör aynı zamanda tekerlek lokasyonunu (hareketli bağlantı) sağlamaktadır. Tekerlek lokasyonu, tekerleğin bağlandığı ve tekerleğin kontrollü hareketini sağlayan parçaları kapsar.

Sabit Aks: İki tekerlek sabit bir aks ile birbirine bağlanmıştır. Tekerleklerin yol ve yatıklık farklılıkları ortaya çıkmaz. Tek taraflı bir engelin geçilmesi sırasında aksın bütünü eğim kazanır ve böylece her iki tekerleğin de yatıklığı değişir. Sabit aks çekiş olarak kullanıldığında, çoğu zaman diferansiyel ve yürüyen aksam millerinin muhafazası olarak da görev görmektedir. Böylece hassas sürüş karakteristiği ve konfor özellikleri bulunmayan büyük, yaylanmayan bir kütle ortaya çıkar. Buna karşılık sabit akslar çok sağlamdır ve günümüzde sadece ticari araç alanında kullanılır.

Dört Kollu Bağımsız Arka Aks: Enlemesine kolları yerleşim düzeni nedeni ile arka tekerlekler yükten bağımsız olarak hafif kapanık dururlar ve mükemmel bir düz gidişi garanti ederler. Boylamasına bağlantı kolu hızlanma ve fren kuvvetlerini emer.

Stabilizatör: Kural olarak çelik veya çelik profilden yapılır. Dönme etkisine karşı gelirler. Bir uçtan karosere, diğer taraftan da yürüyen aksam parçalarına bağlanır. Ön veya arka aksta kullanılabilir.

Yatma: Karoserin viraj dönüşleri esnasında yana eğilmesi anlamına gelmektedir.

Havalı Süspansiyon: Aracın her iki aksta durduğu yüksekliği yük durumuna bağlı olmadan sabit bir seviyede tutar. Bunun için aks ve gövde (karoseri) arasındaki mesafe dört adet yükseklik sensörü üzerinden ölçülür. Olması gereken değerden bir sapma olduğu belirlenirse, bir kompresör solenoid valflerle hava miktarını değiştirir.

Hidrolik: Bu sistemler güç aktarımı için sıvı maddeleri (genellikle yağ) kullanır. Pnomatikte ise bu, gazların yardımıyla gerçekleşir.

Yükseklik Ayarlıyıcısı: Araç yüklü iken arka tarafın aşağı inmesini önler. Hidropnomatik süspansiyon elemanları amortisörlere bağlanmıştır ve yükten dolayı sıkışan piston kolunu genişletir. Böylece araç gövdesi tekrar düzgün yatay pozisyonunu alır.

Düzeltici kuvvetler: Direksiyon simidini bıraktıktan sonar tekerleklerin otomatik olarak düz doğrultuya dönmesini sağlar.

Yanal Destek: Yolda viraj dönüşü sırasında aracı virajın dış çizgisine doğru savuran merkezkaç kuvvetine karşı tekerleğin dayanma özelliğidir.

Hıza Bağlı Servo Direksiyon: Güç desteğini araç hızına ve direksiyon hareketine bağlı olarak değiştirir.

Westinghouse Sistemi: Frenleme sırasında pedal kuvvetini düşürür. Bunun için motorun emme manifoltundaki vakum kullanılır. Pnomatik ve hidrolik sistemler bulunmaktadır. Servo direksiyonlu araçlarda servo pompası fren amaçlı da kullanılabilir.

Fren Sıvısı: Hidrolik kuvvet aktarımını sağlar. Aşırı yüklenmelerde buhar kabarcık oluşumlarını engellemek için kaynama noktası mümkün olduğunca yüksek olmalıdır.

Yol Tutuş: Doğrusal kuvvetleri aktarabilme özelliğidir.

Suda Kızaklama: Su filminde tekerleğin yüzmesidir. Tekerlek yer ile olan temasını keser ve yola güç akışını iletemez.

Hafif Metal Jantlar: Çelik jantlara göre % 30 daha hafif alüminyumdan yapılmıştır. Magnezyumdan yapılan jantlar ise % 50 daha hafiftir. Özel üretim metodlar yıpranmayı minimum seviyeye düşürür.

Elektronik Gaz Pedalı: Artık çelik tel ve/veya kol tertibatı yoluyla çalışmaz. Sürücünün ayak komutlarını elektronik hassasiyeti ile aktarır.

Yanal İvmelenme Sensörü: Arac›n ağırlık merkezinin yakınında, sürücü koltuğunun altında bulunur. Yanal kuvvetlerin aracı etkileyip etkilemediğini veya ne kadar güçlü etkilediğini aktarır.

Savrulma Momenti: Aracı dik aksı etrafında çevirmeye çalışır. Özellikle aracın viraj dönüşü sırasında ortaya çıkar. Bu sırada aracın hızı veya virajın sertliği arttıkça, savrulma momenti de artar. Savrulma momenti daha büyük olursa, araç savrulur.

Donanım Terimleri

İç Mekan Terimleri

Aracın Boyutları: Sahip olduğu genel yapıya, çekiş tipine, donanım kapsamına, arzu edilen iç mekan şekline, bagaj hacmine ve aynı zamanda sürüş konforu ile kullanım emniyetine bağlıdır.

Oturuş Pozisyonu: Belirli standartlara gore hazırlanmış şablonlar vasıtasıyla belirlenir. DIN 33408 koltuk yerlerinin ve yolcu alanlarının en iyi şekilde belirlenmesi ile ilgilenir.

Ergonomi: Asıl tanımı boyutlardır. Bunlarda normal insane bedenlerinin ortalama değerleri ile bağlantılıdır. Buradaki ana hedef tüm kumandalara zahmetsizce ulaşabilmek ve tüm göstergelerin açıkça görülebilmesi ve kolayca okunmasıdır.

Bagaj Kapasitesi: VDA Normu uyarınca VDA Modülü ile kenar uzunluğu 200×100x50 mm olan ve bir desimetreküp hacme sahip bulunan bir blok ile belirlenir.

Koltuk: İyi bir otomobil koltuğu normal bir ev koltuğu kadar rahattır ancak yapısı daha karmaşıktır. Elektrik, piroteknik ve mekanik özelliklerin yanısıra ortopedi, ayarlama ve emniyet gibi unsurlara da sahiptir.

Döşeme: Döşeme malzemeleri çok değişik tiplerde ve kalitelerde mevcuttur. Büyük miktarlarda üretilen otomobiller için normal olarak sentetik kumafllar kullanılır. Yün gibi doğal elyaflı kumafllar daha kalitelidir ve daha da fazla lüks ve çekici görünüş için deri döşenmiş koltuklar da sunulmaktadır. Yüksek kaliteli derilerin, sadece yüzü değil tamamı boyanır ve organik maddelerle tabaklanır.

Entegre Koltuk: Burada üç noktalı emniyet kemeri sistemi doğrudan koltuğun içine takılıdır. Buna kemer bel ayarı, boşluk ayarı ve emniyet kemeri gergisi de dahildir. Entegre koltuk elektrik ayarlıdır.

Arka Koltuklar: Ön koltuklarla hemen hemen aynı özelliklere sahiptir ancak bunlar, kısmen daha fazla değişlkenlik gösterir: Daha fazla bagaj taşımak üzere parçalı olarak katlanır koltuk arkalıkları ve minderleri, orta kol dayanağı. Herhangi bir şekilde önden çarpışma durumunda bagajların öne fırlamasını engellemek amacıyla ilave koruma sağlanmıştır.

Çevre Görüşü: Optimal görüş özellikleri ile birlikte tavan sütunları, tavan, motor kapağı, bagaj kapağı gibi görüş engelleyici yapı parçalarının fonksiyonel biçimde yerleştirilmesi çok önemlidir. Tabi göstergelerin iyi görünmesi de çok önemlidir. Tüm bunlar SAE-Normu J 941 (SAE= Society of Automotive Engineers- Otomotiv Mühendisleri Topluluğu) ile düzenlenmektedir.

Arka Dikiz Aynaları: Şekil ve büyüklük açısından RREG 79/795 (RREG= Avrupa Topluluğu Yönetmelikleri) ile düzenlenmektedir.

Açılır Tavanlar: Camsız olarak veya renklendirilmiş cam ile sunulmaktadır. Açılır tavan ünitesi, tavan dış yüzeyi ile tavan kaplaması arasındaki bir kılavuz boyunca hareket eder. İçeriye su sızmasını önlemek için, tavanda biriken su iki adet tahliye hortumu vasıtasıyla ön tavan kaplamasının altından geçirilerek dışarıya atılır. İç mekan yüksekliğinde çok düşük miktarda bir azalma ve kimi zaman yolcuların tavan tutamağının kaldırılması, açılır tavanlı araçlarda gözönünde tutulması gereken unsurlardır.

Canvas-Top: Kumaştan yapılmış olup, son derece büyük tavan açıklığı sağlamaktadır. Özellikle küçük araç sınıfında söz konusu katlanır açılır tavanlar yaygın biçimde kullanılmaktadır.

Targa: Adeta açılır tavan ile Cabrio’nün bir karışımını sunmaktadır. Targa, kumaştan tavan veya açılır tavan yerine, çıkarılabilir tek veya çift parçalı sert tavan yapısından oluşmaktadır.

Güneş Hücreli Sürgülü Tavan: Camın altına yerleştirilmiş olan fotovoltaik sensörler en zayıf güneş ışığınnda bile elektrik üretir ve böylece araçtaki fanı besler. Bu suretle kontak kapalı olmasına rağmen aracın içine sürekli olarak taze hava verilir ve dışarıdan alınıp toz ve pollen filtrelerinde temizlenen hava sayesinde aracın içindeki sıcaklık %50’ye varan oranda düşürülebilir. Bu tür havalandırmada aracın aküsü kullanılmaz. Bu ön soğutma, aracın klima tertibatının istenilen sıcaklığa daha hızlı ve daha az enerji ve fan kullaınımı ile ulaşmasını sağlar.

Otomatik Klima Sistemi: Seçilmiş olan iç mekan sıcaklığını, hava miktarını ve hava dağıtımını kendi kendine ayarlayarak sağlar. Bu değişkenler daima birbirine bağlıdır. İç mekanın sıcaklık kontrol sensörleri, sistemin kalbini oluşturur.

Soğutucu Gazlar: Birçok tart›ışmaya konu olmuştur. Fluorürlü klorohidrokarbonların (CFC) ozon tabakasını incelttiği söylenmektedir.Ancak son birkaç yıldan beri araçlarda çevreye uyumlu, alternatif soğutma maddeleri kullanılmaktadır (R134a).

Elektronik control: Yolcular tarafından seçilen sıcaklık seviyesi ile birlikte akış ve kesinti miktarlarını da düzenler. Sözkonusu nominal değer, mevcut değer ile karşılaştırılır ve belirlenen fark, ayar cihazı tarafından ısıtma, havalandırma ve hava miktar düzenlemesinde kullanılır.

Elektronik Terimler

Marş Motoru Sistemi: Manyetik şalter bir kolu devreye sokar; geri çekilen kol pinyon dişlisini volan dişlisi üzerine getirir.

Regülatör: Aküyü ve elektrikli tüketicileri aşırı gerilime karşı korur. Modern regülatörler elektromekanik olarak çalışmaz. Bunun yerine transistörler ve diyotlardan oluflan elektronik devrelerle donatılmıştır.

Reflektör: aluminyum yansıtıcı yüzeye sahip metal veya plastikten yapılmıştır.

Aydınlatma Alanı: Aracın ön kısmında farlar tarafından aydınlatılan yüzey demektir. Yol durumunun ve tehlikelerin erkenden belirlenebilmesi için en önemli unsur, aydınlatmanın parlaklığıdır.

Xenon Farlar: Fiziksel gaz deşarjı ilkesine bağlı olarak ışık üretir. Xenon gazı bulunan ampulde iki elektrot arasındaki kıvılcım sıçraması sonucu iyonize olmuş gaz meydana gelir. Ardından, bunun içinden elektrik akımı geçer ve gazlı karışım, ışık hüzmesi şeklinde aydınlatma sağlar. Işık yoğunluğu, ışık miktarı ve kullanım ömrü, halojen farlara oranla çok daha fazladır.

Halojen Farlar: Bir çoğunda, halojen gazlar sınıfına giren bromür gazı bulunur.

LED: Işıklı diyotlar, özel malzeme özellikleri sayesinde ısı oluşturmadan ışık veren bir yarı iletken
malzemeden oluşur. LED’ler uzun ömürlüdür ve çok az akım çeker.

RDS: Bir radyo yayının en iyi frekanstan alınmasını sağlar. Eğer bir radyo yayını değişik frekanslarda çalışıyorsa, RDS en güçlü sinyale sahip dalga boyunu seçer.

Trafik Mesajı Kanalı (TMC): Tüm Almanya’da ve bazı Avrupa ülkelerinde mevcuttur. Dijital mesajlar düğmeye basılarak çağrılabilir.

Dönüş Açı Sensörü: Aracın dik aksı etrafındaki dönüşünü algılamaktadır. Bunun için sensörü etkileyen Coriolis-kuvveti ölçülmektedir. Sensör bu gücü algılar ve navigasyon cihazına aktarır. O da gidiş istikameti değişim açısını hesaplar. Coriolis-kuvveti: (Frz.Fizikçi Coriolis) Rotasyonu olan bir sistemde hareket eden gövdeye etki eden atalet kuvveti.

Güvenlik Terimleri

EBD: Bu sistem ön ve arka tekerler arasında fren gücü dağıtımını control eder, en iyi fren dağılımı performansını sağlamayı amaçlar.

ESP: Araç aktif güvenli¤inin bir parçasıdır. Çok basit bir anlatımla “kaymaya karşı program”dır. Kritik sürüş durumlarını tanır, örneğin savrulma tehlikesi, ve aracın savrulmasını zamanında engeller.

Immobilizer: Elektronik bir hırsızlık sistemidir. Daha motor çalıştırılmadan aktifleşir ve motor kumanda ünitesine müdahale ederek aracın çalıştırılmasını engeller.

Direksiyon: Verilen komutları aktarmanın dışında, kayganlık gibi zemin durumlarını değişken direksiyon kuvvetleriyle sürücüye hassas ve doğrudan “bildirmelidir”.

Frenleme dengesi: Adı altında, aracın düz bir yolda veya viraj içerisinde frenleme esnasındaki yol tutuşu anlaşılmaktadır.

Yan Hava Yastıkları: Gövdenin üst kısmında ve baş seviyesinde koruma sağlar. Araç gövdesine entegre edilen tüm dizayn değerlerini destekler ve yolcuları yandan çarpışmalarda korumayı amaçlar.

Kontrollü Deformasyon Davranışı: Karoser “plana göre” deforme olur. Kuvvetlerin yolculara olan etkisini düşürmek için, enerjinin yumuşak biçimde azalmasını sağlayacak uzun deformasyon mesafeleri gerekir.

Çarpışma Testleri: Birçok tanıtım organı sayesinde kamuoyunun dikkatine sunuldu ve güvenlik konusunda bilgilendirildiler. Kafa kafaya olmayan bindirmeli önden ve yandan çarpma, çarpışma türlerinin üçte ikisini oluşturmaktadır ve bütün üreticilerin temel test programlarına dahildir.

Üçüncü Şahısların Korunması: Gün geçtikçe daha çok önem kazanmaktadır. Başka kişilerin koruması ile yayalar, bisiklet kullananlar ve trafiğe katılan üçüncü şahısların bir kaza durumunda korunması kastedilmektedir.

Mika (Lamine) Güvenli Cam: Normal bir kırılma şekli gösterir. Bu sayede kırılma sonrası görüş mesafesi korunur.

Havalı (Tek Tabakalı) Cam: Termik bir tavlama sürecinden geçirilir ve burada yüzey güçlü bir öngerilime maruz kalır. Bu sayede cam kırılma sırasında parçacıklar halinde dağılır.

Yakıt Sisteminin Sızdırmazlığı: Her koşul altında garanti altında olmalıdır. Yer çekimi kapakları, aracın yana yatması veya ters dönmesi durumunda, yakıtın dışarıya sızmasını engeller. Elektrik kumandalı yakıt kesme supapları, bazı araçlarda arıza gören sistemdeki yakıt akışını keserler.

Sis Farları: Sis, kar yağışı, şiddetli yağmur veya toz bulutu sırasında yol aydınlatmasını iyileştirir. Beyaz ve sarı renklerde kullanımına izin verilir.

Elektrikli Yan Aynalar: Direkt sürücü koltuğundan ayarlanabilir. Sürücü açık yan camdan dışarıya eğilerek aynayı ayarlamak zorunda kalmaz.

Isıtmalı Yan Aynalar: Kötü hava koşullarında da arka görüşün sağlanmasına yarar. Rezistans telleri aynanın buzunu çözer ve buğu oluşumunu engeller. Yan ayna ısıtmasının kumandası genellikle arka cam ısıtmasıyla aynıdır.

Çocuk Koltukları (ISOFIX): Boyları, 1.50 m’nin altında veya yaşları 12’nin altında olan çocuklar, çocuk koruma sistemi olmadan normal bir emniyet kemeri ile bağlanmamalıdır ve genellikle arkada oturmalıdır.