Kazakistan Coğrafi Verileri, Nüfus Bilgileri, Yönetimi, Ekonomisi

KAZAKİSTAN





Coğrafi Verileri


Konum: Orta Asya'da, Çin'in kuzey batısında yer alır.
Coğrafi konumu: 48 00 Kuzey enlemi, 68 00 Doğu boylamı
Haritadaki konumu: Orta Asya
Yüzölçümü: 2,717,300 km²
Sınırları: toplam: 12,012 km
sınır komşuları: Çin 1,533 km, Kırgızistan 1,051 km, Rusya 6,846 km, Türkmenistan 379 km, Özbekistan 2,203 km
Sahil şeridi: 0 km (kara ile çevrili)
İklimi: Kıtasal iklim görülür, kışlar soğuk, yazlar sıcak geçer.
en alçak noktası: Vpadina Kaundy -132 m
en yüksek noktası: Khan Tangiri Shyngy 6,995 m
Doğal kaynakları: Petrol, doğal gaz, kömür, demir, manganez, krom, nikel, kobalt, bakır, molibden, kurşun, çinko, boksit, altın, uranyum
Arazi kullanımı: tarıma uygun topraklar: %8.28
daimi ekinler: %0.05
diğer: %91.67 (205 verileri)
Sulanan arazi: 35,560 km² (2003 verileri)
Doğal afetler: Depremler ve toprak kaymaları


Nüfus Bilgileri


Nüfus: 15,233,244 (Temmuz 2006 verileri)
Nüfus artış oranı: %0.33 (2006 verileri)
Mülteci oranı: -3.33 mülteci/1,000 nüfus (2006 tahmini)
Bebek ölüm oranı: 28.3 ölüm/1,000 doğan bebek (2006 tahmini)
Ortalama hayat süresi: Toplam nüfus: 66.89 yıl
erkeklerde: 61.56 yıl
kadınlarda: 72.52 yıl (2006 verileri)
Ortalama çocuk sayısı: 1.89 çocuk/1 kadın (2006 tahmini)
HIV/AIDS - hastalıklarına yakalanan yetişkin sayısı: %0.2 (2001 verileri)
HIV/AIDS - hastalığı olan insan sayısı: 16,500 (2001 verileri)
HIV/AIDS - hastalıklarından ölenlerin sayısı: 200 den az (2003 verileri)
Ulus: Kazakistanlı
Nüfusun etnik dağılımı: Kazakistanlı %53.4, Rus %30, Ukraynalı %3.7, Özbek %2.5, Alman %2.4, Uygur %1.4, diğer %6.6 (1999 nüfus sayımı)
Din: Müslüman %47, Rus Ortodoksları %44, Protestanlar %2, diğer %7
Diller: Kazakistanlı %40, Rus %66
Okur yazar oranı: 15 yaş ve üzeri için veriler
toplam nüfusta: %98.4
erkekler: %99.1
kadınlar: %97.7 (1999 verileri)


Yönetimi


Ülke adı: Resmi tam adı: Kazakistan Cumhuriyeti
kısa şekli : Kazakistan
ingilizce: Kazakhstan
Yerel tam adı: Qazaqstan Respublikasy
eski adı: Kazakistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
Yönetim biçimi: Başkanlık Tipi Cumhuriyet
Başkent: Astana
İdari bölümler: 14 bölge ve 3 şehir; Almatı, Almatı şehri, Aqmola (Astana), Aqtobe, Astana, Atyrau, Batys Qazaqstan (Oral), Bayqongyr, Mangghystau (Aqtau; formerly Shevchenko), Ongtustik Qazaqstan (Shymkent), Pavlodar, Qaraghandy, Qostanay, Qyzylorda, Shyghys Qazaqstan (Oskemen; formerly Ust'-Kamenogorsk), Soltustik Qazaqstan (Petropavl), Zhambyl (Taraz; eski Dzhambul)
Bağımsızlık günü: 16 Aralık 1991 (Sovyetler Birliğinden ayrıldı)
Milli bayram: Cumhuriyet Günü, 25 Ekim (1990)
Üye olduğu uluslararası örgüt ve kuruluşlar: AsDB (Asya Kalkınma Bankası), CCC (Gümrük İşbirliği Konseyi), CIS (Bağımsız Devletlerin Topluluğu), EAPC (Avrupa - Atlantik Ortaklık Konseyi), EBRD (Avrupa Yatırım ve Kalkınma Bankası), ECE (Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu), ECO (Ekonomik İşbirliği Örgütü), ESCAP (Asya ve Pasifikler Ekonomik ve Sosyal Komisyonu), FAO (Tarım ve Gıda Örgütü), IAEA (Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı), IBRD (Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası), ICAO (Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü), IDA (Uluslararası Kalkınma Birliği), IDB (İslam Kalkınma Bankası), IFAD (Uluslararası Tarımsal Kalkınma Fonu), IFC (Uluslararası Finansman Kurumu), ILO (Uluslarası Çalışma Örgütü), IMF (Uluslararası Para Fonu), IMO (Uluslararası Denizcilik Örgütü), Intelsat (Uluslararası Telekomünikasyon ve Uydu Örgütü), Interpol (Uluslararası Polis Teşkilatı), IOC (Uluslararası Olimpiyat Komitesi), IOM (Uluslararası Göçmen Teşkilatı), ISO (Uluslararası Standartlar Örgütü), ITU (Uluslararası Haberleşme Birliği), NAM, OAS (Amerika Devletleri Teşkilatı), OIC (İslam Konferansı Örgütü), OPCW (Kimyasal Silahları Yasaklama Organizasyonu), OSCE (Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Örgütü), PFP (Barış için Ortaklık), UN (Birleşmiş Milletler), UNCTAD (Birleşmiş Milletler Ticaret ve Kalkınma Konferansı), UNESCO (Eğitim-Bilim ve Kültür Örgütü), UNIDO (Endüstriyel Kalkınma Örgütü), UPU (Dünya Posta Birliği), WFTU (Dünya İşçi Sendikaları Federasyonu), WHO (Dünya Sağlık Örgütü), WIPO (Dünya Fikri Mülkiyet Teşkilatı), WMO (Dünya Meteoroloji Örgütü), WToO (Dünya Turizm Örgütü), WTrO (Dünya Ticaret Örgütü)


Ekonomik Göstergeler


GSYİH: Satınalma Gücü paritesi - 138.7 milyar $ (2006 verileri)
GSYİH - reel büyüme: %8.5 (2006 verileri)
GSYİH - sektörel bileşim: tarım: %6.3
endüstri: %41.1
hizmet: %52.7 (2006 verileri)
Enflasyon oranı (tüketici fiyatlarında): %8.6 (2006 verileri)
İş gücü: 7.834 milyon (2006)
Sektörlere göre işgücü dağılımı: endüstri %30, tarım %20, hizmet %50 (2002)
İşsizlik oranı: %7.4 (2006 verileri)
Endüstri: Petrol, kömür, demir, manganez, krom, kurşun, çinko, bakır, titanyum, boksit, altın, gümüş, fosfat, sülfür, demir - çelik, traktör ve diğer tarım makineleri, elektrik motorları, yapı malzemeleri
Endüstrinin büyüme oranı: %8.6 (2006 verileri)
Elektrik üretimi: 63.26 milyar kWh (2004)
Elektrik tüketimi: 58.3 milyar kWh (2004)
Elektrik ihracatı: 4.9 milyar kWh (2004)
Elektrik ithalatı: 4.37 milyar kWh (2004)
Tarım ürünleri: Hububat, pamuk, yün, çiftlik hayvanları
İhracat: 35.55 milyar $ (2006 verileri)
İhracat ürünleri: petrol %40, makine, kimyasal ürün, tahıl, yün, et, kömür
İhracat ortakları: Rusya %12.4, Almanya %12, Çin %11.2, İtalya %8.8, Fransa %8.6, Romanya %5.1, ABD %4.5 (2005)
İthalat: 22 milyar $ (2006 verileri)
İthalat ürünleri: Makine ve parçaları, yapı malzemeleri, petrol ve gaz, araçlar
İthalat ortakları: Rusya %35.7, Çin %21.3, Almanya %7.1 (2005)
Dış borç tutarı: 53.89 milyar $ (2006 verileri)
Para birimi: Tenge (KZT)
Para birimi kodu: KZT
Mali yıl: Takvim yılı


İletişim Bilgileri


Kullanılan telefon hatları: 2.5 milyon (2004)
Telefon kodu: 7
Radyo yayın istasyonları: ** 60, FM 17, kısa dalga 9 (1998)
Radyolar: 6.47 milyon (1997)
Televizyon yayını yapan istasyonlar: 12 (1998)
Televizyonlar: 3.88 milyon (1997)
Internet kısaltması: .kz
Internet kullanıcıları: 400,000 (2005)


Ulaşım ve Taşımacılık


Demiryolları: 13,700 (2005)
Karayolları: 90,018 (2004)
Su yolları: 4,000 km
Boru hatları: kondens 658 km; doğal gaz 11,019 km; ham petrol 10,338 km; petrol ürünleri 1,095 km (2006)
Limanları: Aqtau (Shevchenko), Atyrau (Gur'yev), Oskemen (Ust-Kamenogorsk), Pavlodar, Semey (Semipalatinsk)
Hava alanları: 150 (2006 verileri)